Welina me ke aloha!

 

Hoʻohanohano ʻia ʻo Samuel Mānaiakalani Kamakau ma muli o kāna mau hana i lilo i hoʻoilina ʻoiaʻiʻo e ola ikaika ai ka lāhui Hawaiʻi. ʻO ka hoʻopaʻa a mālama pono i ka ʻike o nā kūpuna ka hoʻonaʻauʻao pono ʻana, ʻo ia hoʻi i ko kākou ʻōlelo makuahine, nā moʻolelo, nā mele, a me nā moʻokūʻauhau ke ikaika mau ana iā kākou iho.

 

E komo pū kākou i kēia honua mauli ola e mālama nei i ka hoonaʻauao ʻia ʻana o kākou ma ka ʻōlelo makuahine ma ke ʻano he kaiaulu aʻo. ʻO ko nā haumāna, nā ʻohana, a me nā limahana aʻo aku aʻo mai me ka hana pū ʻana ka mea koʻikoʻi e kō ai.

 

ʻO Ke Kula ʻo Samuel M. Kamakau, he papahana kaiapuni Hawaiʻi ia i hoʻokumu ʻia ma ka makahiki 2000 no ka mālama a me ka hoʻoikaika ʻana i ka ʻōlelo Hawaiʻi ma o ka hoʻonaʻauao ʻia ʻana. He kula hoʻokolohua ʻōiwi a he kula hoʻāmana o ka mokuʻāina nō kēia.

 

ʻO kēia nā mea kūikawā o ka papahana:

• He kula liʻiliʻi
• He papahana ʻohana
• He papa haʻawina e kālele ana i nā kumuhana kū i ka moʻomeheu
• He pae makalau ke ʻano o ke aʻo ʻana

 

 

He papahana pae makalau kēia no nā haumāna ma ka papa mālaaʻo a hiki i ka papa 12. Ma ke ʻano he kula kaiapuni, aʻo ʻia nā ʻike a me nā mākau like ʻole ma o k a ʻōlelo Hawaiʻi, ha mākau ʻōlelo, he pilikanaka, he ʻepekema, he makemakika, he mākau kino, he pāheona a pēlā wale aku. Ma ka papa 5 ka hoʻomaka ʻana o ke aʻo o ka papa mākau ʻōlelo Pelekānia.

 

ʻOiai ua lilo iho nei kula hoʻāmana, na ka papa lakaʻi ʻo ka ʻUo Mamo e hoʻokele ana i kēia papahana, me ka hoʻolaukaʻi pū ʻana o ka ʻAha Pūnana Leo, me Ka Haka ʻUla o Keʻelikōlani, he Koleke ʻŌlelo Hawaii me ke Kulanui o Hawaiʻi ma Hilo, a me ke Keʻena Hoʻonauʻauao.

 

Ma kona ʻano he papahana kula hoʻokolohua, aia ana nā hana hou like ʻole no ka hoʻoholomua i ka hoʻonaʻauao ʻōlelo Hawaiʻi ma o ka ʻimi noiʻi, ka hoʻomohala haʻawina, a me ka hoʻomākaukau kumu. E mālama ʻia ana ke kālaimanaʻo Hawaiʻi ʻo ke Kumu Honua Mauli Ola i paʻa pono ke ola o ka mauli i loko o kākou ma o ko kākou mau ʻaoʻao pili ʻuhane Hawaiʻi, lawena Hawaiʻi, a ʻike kuʻuna Hawaiʻi.

 

Nā Pahuhopu Papahana

 

ʻO kēia kekahi o nā pahuhopu e hoʻokele ana i kā kākou hana:

• He kaiapuni aʻo no ka hoʻola a hoʻoikaika i ka ʻōlelo Hawaiʻi;
• He mālama ʻia ka ʻohana holoʻokoʻa ʻo ia ka mea nui e aʻo, mālama, kākoʻo i ka ʻōlelo Hawaʻi;
• Ma o ka ʻōlelo Hawaiʻi e holomua ʻiʻo ai ma nā ʻano papa like ʻole no kēlā me kēia kanaka;
• He mau kaiapuni aʻo kūpono no nā makahiki a hanauna like ʻole;
• He mau papa o nā pae makalau a ma ko lākou mākaukau aʻo e aʻo ʻia ai ma ke kahua o ka ʻike kuʻuna Hawaiʻi;
• He hoʻomohala haʻawina no ka lāʻau lapaʻau me ka hoʻohuikuʻi ʻana i ka makemakika a me ka ʻepekema;
• He mālama i ka māla lāʻau lapaʻau; a
• He papahana hoʻomaʻamaʻa lāʻau lapaʻau no nā kumu kaiapuni.

 

Na kākou kēia papahana kūikawā i koho ʻia. He koina nō ke komo maoli ʻana o nā ʻohana i mea e ola ai ka ʻōlelo Hawaiʻi a e ʻoi loa ai ka hoʻonaʻauao ʻano o kākou. E kūlike a ˚ukahi kākou a pau (nā haumāna , nā ʻohana, a me nā limahana) o Ke Kula ʻo Kamakau i mea e ʻimi a hoʻomau ai i nā ʻano kūpono o ka lāhui. Na kēlā me kēia ʻohana e ʻae ana i nā kuleana no ka holo pono.

 

 

Ma ke ʻano he papahana ʻohana, kaukaʻi ʻia ke kākoʻo o nā mākua no ka holomua pono o ka papahana. Eia kekahi o nā hana e pono ai: hoʻomākuakau meaaʻo, mālama keiki ma ka wā pāʻani, hoʻomaʻemaʻe lumi papa, keʻena, a kahua kula, kikokiko, a pēlā wale aku. Ua hoʻokumu ʻia nā kōmike pēnei: ʻUo Mamo, Pono Kanaka, Kulekele, Hoʻoulu Kālā, Palekana, Kahua Kula, a me ka Hanana Kula.

Ka Aʻo ʻAna i ka ʻŌlelo Makua

 

He kula kaiapuni ʻōlelo Hawaiʻi kēia, no laila, he kuleana ko kākou a pau no ka mālama ʻana i ka ʻōlelo Hawaiʻi. Koi ikaika ʻia ke aʻo ʻana o nā lālā a pau o ka ʻohana i ka ʻōlelo Hawaii, ʻo ia ke kuleana koʻikoʻi o kākou inā e ola mau ana ka ʻōlelo. Hiki nō ke komo i ka papa ma ʻaneʻi a i ʻole ma ke kulanui a kaiaulu paha.